Yeme Bozukluğu Nedir?

Günlük rutin hayatımızdaki koşuşturma, stres, sevinç, üzüntü her şey beslenmemizi etkiliyor. Kimimiz sinirliyken çikolataya gömülürken, bazılarımızın boğazından bir lokma bile geçmiyor. Her insanın da olaylara karşı verdiği tepki birbirinden farklı olup beslenmesine de farklı şekilde yansıyor. Bu durum, belli çerçevede herkesin yaşadığı şeyler olsa da birçok kişide olağan dışı yeme bozukluklarına da yol açabiliyor. Önemli olan; biz o sınır çizgisinin neresindeyiz, tehlikeye ne kadar yakınız? Bu yazımızda size yeme bozukluğu belirtileri ve çeşitleri hakkında kısa bilgiler vereceğim.

İlk olarak “Yeme Bozukluğu Nedir?” sorusuna cevap arayalım:

Yeme bozukluğu;

İnsanların aşırı yemek yeme, kendini aşırı aç bırakma veya vücut ağırlığı ile ilgili aşırı kaygı duyma durumlarını da kapsayan, bazı sağlıksız yeme davranışlarının da bulunduğu bir rahatsızlıktır.

Yeme bozukluklarının bir çok çeşidi var. Bu yazımda size birkaç tanesinden kısaca bahsedeceğim:

1. Binge Eating Disorder (Aşırı Yeme Bozukluğu)

Aşırı yeme hastalığı, kısa süre içinde normal porsiyonlardan çok daha fazla yemek yemek olarak tanımlanır. Hastalık, temelde bir döngüye dayanır. Bu döngü; aşırı yeme davranışı sonrasında oluşan sıkıntı ve bu durumun tekrar etmesidir. Bu durumun hastalık olarak tanımlanabilmesi için 6 ay içinde haftada en az 2 kez tekrarlayan sıklıkta yaşanıyor olması gerekir. Yetişkinlerde hastalığın belirlenmesi ve doğru teşhisin konulması, atılacak ilk ve en büyük adımdır.

Aşırı yeme bozukluğu olan hastalara bipolar bozukluk, depresif bozukluklar, anksiyetebozuklukları ve obezite gibi hem psikolojik hem de fiziksel sağlığı etkileyebilecek hastalıklar eşlik edebiliyor. Eğer aşırı yeme hastalığınız olduğunu düşünüyorsanız hemen bir uzmanla görüşün ve destek alın.

2. Anorexia (Anoreksiya)

Anoreksiya nervoza olan insanlar, kilo alma düşüncesiyle irrasyonel bir korku geliştirip onları tehlikeli derecede zayıflamalarına neden olabilir. Kadınlarda ve kız çocuklarında daha sık görülürken, erkek çocuklarını ve yetişkin erkekleri de etkileyebildiği biliniyor. Yaşam değişikliği, travmatik bir olay veya bale, jimnastik gibi artistik sporcularda mükemmel olma arzusu anoreksiyayı tetikleyebilir.

Anoreksiya olan insanlar tüm zamanlarını kilo vermek için harcarlar. Çok az yemek yemelerinin yanı sıra, ağır egzersizler yapabilir veya diyet hapları alabilirler. Ağırlıklarını azaltmak için idrara fazla çıkmaya çalışırlar ve belli yöntemler denerler. Bunlardan bazıları olan diüretik ilaçlar veya bağırsak hareketini artıran laksatifler ile sağlıksız şekilde kilo vermeye çalışırlar. Anoreksiya ciddi bir sağlık sorunudur, ancak insanlara destek ve doğru tedaviler sunularak iyileşme sağlanabilir. Bu konuda uzman bir diyetisyen ve psikolog desteği şarttır.

3. Bigoreksiya

Vücut geliştirme bazı insanların hayatlarının o kadar önemli bir yerini işgal ediyor ki bu aktivite zamanla hastalık boyutuna ulaşabiliyor.

Bigoreksiyanın en temel özelliği, vücutlarını ne kadar zorlasalar da yeterince kasa sahip olmadıklarını düşünürler. Bigoreksiyası olan kişiler genellikle vücut geliştirme sporuyla uğraşanlardır. Kadın vücutçularda görülse de erkeklerde daha yaygındır. Normal vücutçular fiziksel gelişimleriyle günde yaklaşık 40 dakika ilgilenirken, bigoreksiyalılar günde yaklaşık 5 saat ya da daha fazla süre boyunca çalışırlar ancak yine de vücutlarının yeterince gelişmediğini düşünürler.

Tek yönlü beslenme, protein ağırlıklı beslenme, protein tozunun kullanımı sonucu ciddi rahatsızlıklar meydana gelir. Bunun önlenmesi için beslenme uzmanları tarafından öğünler düzenlenmeli, beslenme alışkanlıkları değiştirilmelidir. Antrenman saatleri, işinde uzman kişilerce ayarlanmalıdır ve en önemlisi psikolojik destek alınmalıdır.

4. Bulimia

Hızlı yemek yemek ve gıdaları çıkartmak bulimianın en belirgin özelliklerindendir. Bulimialıbir birey, ilk önce büyük miktarlardaki yemekleri yiyip sonrasında çok hızlı bir şekilde bağırsak hareketlerini artıran ilaçlar (laktasifler) veya aşırı egzersiz yaparak telafi etmeye çalışır. Hızlı yemek yeme alışkanlığı ve kusma refleksi haftada birkaç kez veya gün içinde birkaç kez tekrarlanabilir.

Bulimianın görülmesinde rol oynayan faktörler arasında stresli yaşam tarzı, bir aile içindeki biyolojik ve kültürel alışkanlıklar, ince olmanın iyi olduğu algısı gibi toplumsal baskılar yer alır. Her ne kadar bulimia her dönemde görülebilse de bulimiklerin %85 ila %90’ını kadınlardır ve asıl olarak ergen ve genç yetişkinlik yıllarındaki bireyleri etkiler. Bulimiakurtulması zor bir hastalık değildir, uygun psikolojik ve diyet tedavisi ile aşırı yeme ve kusma döngülerinin önüne geçilebilir.