Cilt Bakımı
Ortalama yaşam süremiz her geçen yıl artış gösteriyor. İstatistiksel çalışmalar 2045 yılında gelişmiş ülkelerde ortalama insan ömrünün 90’lı yaşlara dayanacağını gösteriyor. Elbette sadece yaşlanmak önemli değil, sağlıklı yaşlanmak ve yaşlanırken de genç görünmek herkesin arzusu. Bir kişiyi genç veya yaşlı gösteren organımız ise vücudumuzun en büyük organı olan cildimiz. Ona ne kadar iyi bakarsan botoksa, dolgulara veya cerrahi girişimlere ihtiyaç duyma zamanın da o kadar geç olur.
Cildine bakmanın en kolay yolu ona zarar veren etkenlerden uzak durmaktır. Bu nedenlerin başında güneşin zararlı ışınları gelir. Güneş ışınında var olan ultraviyole ışınları cilde zarar verme özelliğine sahiptir. Tıp dünyasının prestiji yüksek dergilerinden birinde çıkmış olan bir olgu sunumu bunun en güzel örneği. Kamyon şöförlüğü nedeni ile 28 yıl boyunca yüzünün sol yanı güneş ışığına maruz kalan bu olgunun yüzünün sol tarafı sağ tarafına göre adeta 15-20 yıl daha yaşlı görünmüştür. Güneş ışığında var olan ultraviole A dalgaları camdan geçebilir. Az önce bahsettiğimiz kamyon şöforü basit bir önlem alsaydı ve yüzüne güneş koruyucu krem sürse idi, yüzünün sol tarafı da en az sağ tarafı kadar genç görünebilir ve güneşin zararlı etkilerinden korunabilirdi. Güneş ışığında bulunan ultraviole B dalgaları da ciltteki hücreler üzerinde zararlı etkiler gösterir ve hatta cilt kanserlerine neden olabilir. Şimdi aklındaki soruyu duyuyorum: Hem “D vitamini almak için dışarı çıkın, güneşte dolaşın.” diyorsunuz hem de güneşin zararlı etkilerinden bahsediyorsunuz. Bunu nasıl dengeleyebilirim ki? Öncelikle güneş ışınlarının dünyamıza daha dik düştüğü öğlen saatlerinde 11.00 ve 15.00 arasında güneşle direkt temasta kalma. Dışarda çalışmak zorunda isen, cildini mutlaka kremlerle koru. Bu kremler en az 15 koruma faktörü içermeli. Şapkanın ve koruyucu kıyafetlerin rolünü de unutmamak gerekir.
Cildin sağlığını bozan nedenlerden biri de sigaradır. Sigara cildin çabuk yaşlanmasına neden olur. Cildin gerginliğini sağlayan lifler kollajen ve elastin lifleridir. Sigaranın içinde bulunan kimyasal maddeler bu liflerin parçalanmasına neden olur. Bu lifleri cildi gergin tutan lastikler gibi düşünebilirsin. Bu lastikleri bir makasla kestiğini düşün. Cilt anında buruşmaya başlayacaktır. İşte sigara adeta bir makas gibi bu lifleri keser ve sonunda cilt daha kolay buruşmaya başlar. Sigara aynı zamanda dolaşımı da etkiler. Cildin beslenmesi için gerekli besleyici ürünleri taşıyan kan, yeterli oranda cilde ulaşmaz ise cilt daha çabuk yaşlanır. Yaşlanmayı hızlandıran faktörlerden biri de alkoldür. Alkol vücuttan su kaybını arttırır. Bunun ilk sonuçları kendini ciltte belirgin hale getirir. Sonunda sen daha yaşlı ve yorgun görünmeye başlarsın. Bu nedenle uzun süre dinç, güzel ve genç görünmek istiyorsan sigarayı ve alkolü hayatından çıkarmalısın.
Cildini temizlerken de dikkat etmen gereken noktalar var. Öncelikle cildini her zaman temiz tutman gerekir. Yoğun iş hayatında ona özen göstermelisin. Cildin üzerinde onun sağlıklı kalmasını sağlayacak yağ tabakası vardır. Aşırı ve zorlayıcı hareketlerle “derinlemesine” temizlemeye çalışmak cildini daha çok yıpratabilir. Hafif temizleyicileri tercih etmek daha doğrudur. Cilt kuruluğu, cildinin çabuk yıpranmasına neden olabilir. Bu yüzden özellikle cildin kuru ise nemlendirici kullanma alışkanlığını kazanman gerekir. Ancak cilt tipinin yağlı olması nemlendirici kullanmaya ihtiyacın olmadığı anlamına gelmez. Cildin en üst tabakasını oluşturan hücreler adeta koruyucu bir bariyer gibidir. Hem dış etkenlere karşı koruyucudur hem de nem kaybını önlerler. Yaşın ilerlemesi ile nem kaybı artar ve cilt nemlendiricilere daha fazla ihtiyaç duyar. Nemlendiriciler bu bariyeri güçlendirerek nemin cildin derinlerine ulaşmasını sağlar. Bu arada nemi sağlayan madde su olduğu için gün içinde bol su içmeyi de unutmamalısın. Kuru bir cildin varsa cilt nemlendirici veya temizleyici olarak içinde alkol olan ürünleri kullanmamaya özen göstermelisin. Cilt nemlendiricileri güvenle kullanılabilen ürünlerdir bu nedenle yaş sınırlaması yoktur. Dişlerini nasıl fırçalayıp hergün bakım yapıyorsan cildini de unutmamalısın. Cildin yağlı ise yağ içeriği yüksek olan ürünleri değil, su bazlı olanlarını seçmen senin için daha yararlıdır.
Resim yirmi sekiz yıl boyunca kamyon şoförlüğü yapan bu kişinin yüzünün sürekli güneş gören tarafında olan cilt yaşlanması bir ders niteliğinde. (N Engl J Med 2012; 366:e25April 19, 2012DOI: 10.1056/NEJMicm1104059).
CH-20240724-39