Hayatınızın Yeni Parçası Stres

Stresin sağlığımız üzerine etkileri

Hayatımızın her döneminde stres kaynağı olabilecek olaylarla karşılaşıyoruz. Örnek vermemiz gerekirse; sabah uyandığın televizyonda veya radyoda duyduğun haberler, eşinle veya çocuğunla tartışarak evden ayrılman, sen kurallara uyarken emniyet şeridini ihlal eden ve senin haklarını gasp eden bir yurttaşı görmek veya o ayki aile bütçesinde verdiğiniz açık... Durmadan üzerine gelen tüm bu gerekçeler, hayatındaki stresi artırır. Aslında biliyoruz ki düşük dozda stres başarı getirir. Düşük dozda stresin başarı getireceğine en klasik örnekler; araba kullanırken önüne fırlayan bir kediye çarpmamak için ani yaptığın fren ile kedinin hayatını kurtarman veya bir işi zamanında bitirmek adına harcadığın fazladan çabadır. Ancak stres kaynağı şiddetli ise ve uzun süre devam ediyorsa bu senin için zararlı olabilir çünkü vücudumuz stresle baş etmek adına bir takım mekanizmaları çalıştırmaya başlar.

Vücudun strese karşı verdiği yanıtlar arasında en önemlisi belki de kalp damar sisteminde yarattığı tablodur. Bir stres kaynağı ile karşı karşıya kaldığımızda kalp hızımız artar, kan basıncı yükselir ve solunum sıklaşır. Kaslarımızın gerilmesi de aslında vücudumuzun kendini savunmaya hazırlanması anlamına gelir. Stres nedeni ortadan kalktıysa sistemler hızla eski haline gelir. Bu kaynak ortadan kalkmaz ise ve sürekli hale gelirse, savunma ve saldırı dengesini sağlayamayan vücut, hastalıklarla boğuşma noktasına gelebilir. Bunlar arasında kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, kalp ritim bozuklukları, depresyon, anksiyete ve obezite sayılabilir. Kişi artık kendisinin enerjisinin düştüğünü ifade eder, baş ağrısından, sürekli olan mide bulantılarından, kabızlık ve ishalden şikayet eder. Kas ağrıları sıklaşmaya başlar, uykusuzluk kontrol edilemeyen bir hal alabilir, cinsel isteksizlik başlar, geceleri diş gıcırdatma ve ağız kuruluğu ön plana çıkar. Kişi artık daha kolay sinirlenir bir hal almıştır, kendini yalnız, başarısız ve değersiz hisseder.

Stresle baş etmenin yolu ise mümkün ise stresin kaynağını ortadan kaldırmaktır. Öncelikle “hayır” demeyi öğrenmelisin. Özellikle seni istemediğin bir sorumluluk altında bırakacak bir işi nazik yoldan reddetmek, seni ileride stres kaynağı olabilecek bir faktörden korur. Bu nedenle imkanlarını ve yeterliliklerini de iyi bilmen yani kendini iyi tanıman şarttır. Bazen karşındakini üzmemek bazen de sana gelen öneriyi ötelemek adına kabul etmek ileride seni daha sıkıntılı bir hale sokabilir. Stres kaynağını ortadan kaldırmak mümkün değil ise onunla baş etmenin yollarını bulmalısın. Örneğin senin için trafik bir stres kaynağı ise bir düşün bakalım o zamanda neler yapabilirsin: trafikte geçireceğin saatlerde müzik dinlemek ve hatta farklı müzik türlerini keşfetmeye, uzun süredir aramadığın arkadaşının hatırını sormaya, sesli bir kitap dinlemeye veya nefes egzersizi nasıl oluyor onu öğrenmeye ve bu egzersizleri yapmaya ne dersin?

Bunların yanı sıra stresle baş etmenin sağlıklı yolları arasında günde 30 dakikalık egzersizlerin, arkadaşlarla ve aile ile daha sık buluşmanın, bulunduğun ortamı değiştirmeye çalışmanın yeri olduğunu ifade etmek gerekir. Elbette sağlıklı yaşam kurallarına uymak, sağlıklı beslenmek, kahveyi ve şekeri azaltmak da yararlı olacaktır. Tüm bu önlemleri dikkate almadan, strese yenik düşerek sigara ve alkol tüketmek, aşırı uyumak veya aşırı televizyon seyretmek, hemen ilaçlara sarılmak veya arkadaşlardan uzaklaşmak gibi sağlıksız olan tercihleri ön plana çıkartmak sadece durumu içinden çıkılmaz hale getirecektir.

CH-20240724-39