Egzama (Atopik Dermatit)

Genellikle bebekler ve çocuklarda ortaya çıkan, kronik kaşıntılı, bir deri hastalığıdır. Hem genetik hem çevresel faktörlerden etkilenebilmektedir ve hastaların çoğunda aile hikayesi vardır. Besin alerjileri, ev akarları, hayvan tüyleri ve polen egzamayı tetikleyebilen çevresel faktörlerdendir. Hastaların bir kısmında zamanla alerjik rinit ve astım gelişebilmektedir.

TETİKLEYİCİLER:

İrritan Maddeler: Egzamalıların sabun ve deterjandan, kimyasal maddelerden, sigaradan, yünlü elbiselerden, uzak durmaları gerekir. Çamaşırlar toz deterjan yerine sıvı ve granül sabunlarla yıkanmalı ve çok iyi durulanmalıdır. Yumuşatıcı maddeler, parfümlü ve renkli sabunlar kullanılmamalıdır.

Cilt Kuruluğu: Cildin kuruması engellenmelidir. Duşta sabun gibi kurutucu ajanlar yerine egzamada kullanılan özel banyo jelleri tercih edilmeli ve duş sonrası cilt havluyla kurulanmadan doğrudan atopik ciltte kullanılan özel bir nemlendirici ürün sürülmelidir. Vücut ıslak ve sıcakken derinin gözenekleri açık olacağından sürülen nemlendiricinin etkisi daha uzun sürebilir.

Stres: Stres deride kaşıntı ve kızarıklığı artırabilir.

Sıcak ve Terleme: Hastalar ani ısı değişimlerinden kaçınmalıdır. Ayrıca terletmeyecek bol kesimli, pamuklu giysiler giymelidirler. Yoğun terleten sporlar hastanın kaşıntısını artıracağından yüzme bu tip hastalar için daha iyi bir seçenektir. Ancak havuzlardaki klor kuruluğu ve kaşıntıyı artırabilir.

Alerjenler: Polen, ev akarları, bazı yiyecekler, hayvan tüyleri vb. alerjenler, atopik dermatit belirtilerini artırabilir. Çocuk hastaların tüylü oyuncaklardan uzak tutulması gerekir. Yataklar sık sık elektrik süpürgesiyle temizlenmeli, nevresimler haftalık değişmeli, odada ev akarlarını barındırabilecek halı, peluş battaniye vs. bulundurulmamalıdır.

Besin Alerjileri: Hastaların bir kısmında besin alerjileri olabilir. Çocukluk çağında süt ve yumurta egzama olgularını artırabilir. Bu yüzden rutin kontrollerde gerekli görülürse alerji testleri yapılabilir.

TEDAVİ:

Tedavide amaç akut dönemde gelişen atakları önlemek, kronik dönemde ise uygun deri bakımını sağlayarak atak sayısını azaltmak olmalıdır. Amaç, hastalığı tamamen geçirmekten ziyade, hastanın yaşam kalitesini artırıp daha konforlu yaşamasını sağlamaktır. Öte yandan, hafif belirtiler gösteren hastaların büyük bir kısmında erişkin yaşlara doğru hastalık iyileşebilmektedir.

Koruyucu Tedavi: Hastalığı tetikleyen faktörlerin tespit edilerek ortadan kaldırılması atak sayısını azaltır.

Topikal Tedavi: Topikal olarak kullanılan ürünler cilt pH’ına ve atopik dermatit hastalarına uygun olmalıdır. Koruyucu ya da parfüm gibi alerjen maddeleri içermemesi ve güvenliliğin kanıtlanmış olması da üründe aranması gereken diğer özelliklerdir.

Atopik dermatitli hastalarda cilt florası bozulduğu için doğal florayı destekleyecek ürünler özellikle tercih edilebilir.

Kortikosteroidli kremler, şiddetli atak tedavilerinde ilk seçenektir. Nemlendirme için atopik ciltlere özel krem ve losyonlar tedaviye yüksek oranda yardımcı olurlar.

Pre/Probiyotikler, atopik dermatit hastalarında tedaviye destek olabilir.

Eczacı Hayriye Başkan