Kişiye Özel Beslenme Hakkında Bilinmesi Gerekenler
İnsanlar olarak genlerimizin yaklaşık %99,9'u aynıdır, ancak hepimizi benzersiz yapan %0,1'lik bir fark vardır. Bireysel genetik yapımız, besinleri metabolize etme şeklimizin, enzimlerin etkileşimlerinin ve vücudumuzda meydana gelen biyokimyasal reaksiyonların kişiden kişiye farklılık gösterdiği ve dolayısıyla yediklerimize verdiğimiz tepkilerin de farklı olduğu anlamına gelir. İşte tam noktada kişiselleştirilmiş beslenme devreye girer.1
-
Kişiye özel beslenme nedir?
Kişiye özel beslenme, günlük yaşamımızla ilgili sağlıklı beslenme önerilerinde bulunur. Temel amacı, sağlık için yararlı olan kalıcı bir diyet davranışı değişikliğine ulaşmada bireylere yardımcı olmaktır. Bu nedenle, kişiselleştirilmiş beslenme, sadece hasta ya da risk altında olan kişiler için değil, herkes için faydalı bir yaklaşımdır.2
-
Kişiselleştirilmiş beslenmenin kavramsal temelleri nelerdir?3
Kişiselleştirilmiş beslenme, beslenme önerilerini, ürünlerini veya hizmetlerini bireyselleştirmenin genel yaklaşımlara göre daha etkili olacağı fikrine dayanır. Bunun için iki temel kavram göz önünde bulundurulur;
- Birincisi, kişilerin genotipik veya fenotipik özelliklere bağlı olarak besinlere verildiği farklı tepkilerin biyolojik kanıtı gözlemlenir.
- İkincisi, bireylerin mevcut davranışlarının, tercihlerinin, engellerinin ve hedeflerinin analizi yapılır, sonrasında her bir kişiyi kendi yeme düzeninde uygun değişiklikleri yapmaya motive eden ve mümkün kılan müdahalelerde bulunulur.
-
Kişiselleştirilmiş beslenmenin faydaları nelerdir?1,4
- Kişiselleştirilmiş beslenme, ‘herkes için tek beden’ yaklaşımının tersine, kişilerin DNA profiline ve alışkanlıklarına göre şekillenir. DNA profili, kişinin yağı nasıl işlediği ve depoladığı, kolesterolü parçalama yeteneği, kafein duyarlılığı ve gıda intoleransı gibi bilgiler sağlar.
- Bireye, vücut kompozisyonunun iyileştirilmesi ve egzersiz performansı gibi hedeflere doğru ilerlemesine yardımcı olur.
- Kişinin sağlığını dengede tutmasını sağlar.
- Obezite, Tip 2 diyabet, kalp hastalıkları, kanser ve yetersiz beslenme gibi toplumda yaygın olan kronik hastalıkların önlenmesine yardımcı olur.
Referanslar:
-
https://nutritionaustralia.org/division/nsw/personalised-nutrition-what-is-it-and-does-it-really-work/ (Son erişim tarihi: 13.07.2021)
-
Kraemer, K., et al. Karger Publishers 2016;235-248.
-
Verma M, et al. Front Nutr. 2018;29 (5):117.
-
https://www.eufic.org/en/food-safety/category/personalised-nutrition (Son erişim tarihi: 13.07.2021)