Sağlık okuryazarlığınızı nasıl geliştirebilirsiniz?

Sağlık okuryazarlığı, en yalın haliyle, vücudunuz ve sağlığınız hakkındaki bilgileri anlama yeteneğiniz anlamına gelir. Bilgiler genellikle bir doktordan ya da başka bir sağlık hizmeti sağlayıcısından gelir ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli şekillerde sunulabilir:

• Sözlü
• Yazılı
• Resim, grafik veya başka bir görsel görüntü olarak
• Video veya slayt gösterisi olarak
• Çevrimiçi veya bir uygulama aracılığıyla

Hasta ile doktor arasında doğru bir iletişim kurulması için sağlık uzmanlarının sade bir dille konuşması, kültürel farklılıkları kabul etmesi ve hastaların sağlık bilgilerini anlamasını sağlaması önemlidir. Ancak bireysel olarak sizin de sağlık okuryazarlığınızı geliştirmeniz gerekir. Bunun için aşağıdaki konulara dikkat etmeyi unutmayın.

• Soru sormaktan çekinmeyin.

  Doktorunuzun size söylediklerini anlamakta zorlanıyorsanız veya sadece bir kısmını anlıyorsanız, sorular sorun. Araştırmalar, birçok hastanın doktorun söyledikleri karşısında kafaları karıştığında soru sormaktan utandığını gösteriyor. Sağlığınız söz konusu olduğunda herhangi bir soruyu sormaktan çekinmeyin. Anlamakta güçlük çektiğinizi doktorunuza belirtin ve bilgilerin tekrar açıklanmasını isteyin.

• Doktorunuzun size söylediklerini kendi kelimelerinizle tekrarlayın.

  Doktorunuz size kısa sürede çok fazla bilgi verebilir. Anladığınızdan emin olmak için doktorunuzun söylediklerini kendi kelimelerinizle tekrarlamanız bu konuda size yardımcı olabilir. Bu, doktorunuza yanlış duyduğunuz veya anlamadığınız herhangi bir şeyi düzeltme imkanı da verir.

• Randevunuza mümkünse bir arkadaşınızı veya sevdiğiniz birini getirebilirsiniz.

  Eğer bir yakınınız randevuya gelemiyorsa, doktorunuza telefonla veya görüntülü görüşme ile sanal olarak katılmasının mümkün olup olamayacağını sorabilirsiniz. Bir şeyi kaçırırsanız, yakınınızdan sizin için not almasını isteyin. Eğer bu mümkün değilse, bir sonraki randevunuzda doktorunuza sormak için bir soru listesi yapın. Nasıl ilaç kullanacağınız veya bir işlemden sonra kendinize nasıl bakacağınız gibi sorularınız daha acil ise hemen doktorunuzu aramanız mantıklı olacaktır.

• Doktorunuz için sürekli bir soru listesi tutun.

  Liste anlamadığınız terimleri, haberlerde gördüğünüz araştırmalarla ilgili soruları veya endişe duyduğunuz yan etkileri içerebilir. Listeyi telefonunuzda veya her randevuya yanınızda getirdiğiniz bir not defterinde tutabilirsiniz.

• Bir tercüman isteyin veya gerekirse yanınızda getirin.

  Ana diliniz yaşadığınız yerde konuşulandan farklıysa, karmaşık tıbbi terimleri veya talimatları anlayamayabilirsiniz. Tercüme hizmetlerinin mevcut olup olmadığını doktorunuza sorun. Bu hizmetler mevcut değilse, yanınızda sizin için tercüme yapabilecek birini getirin.

• Anlamanıza yardımcı olması için kullanabileceğiniz materyaller olup olmadığını sorun.

  Doktorunuzun muayenehanesinde karmaşık talimatları/bilgileri açıklamaya yardımcı olacak ek materyaller bulunması muhtemeldir. Herkes birinin konuşmasını dinleyerek en iyi şekilde öğrenmez, bazı insanlar resimlere bakarak, bazıları da okuyarak en iyi şekilde öğrenir. Bu yüzden sizin için faydalı olacak bilgileri o şekilde isteyin.

• İnternette okuduğunuz her şeye inanmayın.

  Günümüzde binlerce tıbbi bilgi veren site var ve ne yazık ki hepsi uzmanlar tarafından incelenmiyor. Bilgilerin o alanda uzmanlığı olan bir kişi tarafından gözden geçirilip geçirilmediğini kontrol edin. Bilgilerin farklı kuruluşlar tarafından onaylandığından ve desteklendiğinden emin olmak için birkaç farklı web sitesine bakmak ve uzmanına danışmak da iyi bir fikir olabilir.