Yetişkinler İçin Düzenli Yaptırılması Gereken Önemli Koruyucu Sağlık Taramaları Nelerdir?
- Tansiyon Takibi: 18 yaşından sonra hipertansiyon tanısının erken tespiti ve kardiyovasküler olayların önlenmesi için yılda en az bir kez tansiyon ölçümü yaptırılmalıdır.
- Serum Lipid Profili Taraması (TG, HDL, LDL): 18 yaşından büyük olup risk faktörlerinden en az birini taşıyanlar ve 35 yaşından büyük herkes beş yılda bir serum lipit profili taraması yaptırmalıdır.
- Diyabet Taraması: 45 yaşın üzerindeki herkes ve risk faktörlerini barındıran her yaştan kişiler için diyabet taraması önerilmektedir.
- Tiroid Fonksiyonu Testi: Ailesinde tiroid hastalığı öyküsü bulunanlara ilk muayenede olmak üzere ve 35 yaşın üzerindeki tüm erişkinlere beş yılda bir Tiroid Fonksiyon Testleri (TSH) önerilmektedir.
- Obezite Taraması: 18-65 yaş grubu yetişkinlerde obezitenin önlenmesi ve metabolik sendromun değerlendirilmesi amacıyla yılda bir kez ağırlık, boy, vücut kitle indeksi (VKİ) ve bel çevresi ölçümleri önerilir.
- Meme Kanseri Taraması: 20 yaş üstü kadınlara ayda bir kez kendi kendine meme muayenesi, 20-40 yaş arası kadınlara, kendi kendine meme muayenesinin yanı sıra, birinci derece akrabalarında meme kanseri öyküsü bulunan kadınlarda yılda bir, bulunmayanlarda ise iki yılda bir hekim tarafından rutin klinik muayenesi yapılması, 40-69 yaş arası bütün kadınlara ise yılda bir hekim tarafından rutin klinik muayene yapılması ve iki yılda bir mamografi çekilmesi önerilmektedir.
- Rahim Ağzı Kanseri Taraması: 30-65 yaş arası kadınlara rahim ağzı kanserinin ve çeşitli lezyonların erken teşhisi için beş yılda bir PAP Smear testi veya Human Papilloma Virüs testi (HPV testi) önerilmektedir.
- Kolorektal Kanser Taraması: 50-70 yaş grubundaki yetişkinlerin tamamına kolorektal kanserin erken tanısı amacıyla yılda bir gaitada gizli kan testi yapılması ve her on yılda bir gaitada gizli kan testinin yanı sıra kolonoskopi yapılması önerilmektedir.
- Prostat Kanseri: Ailesinde prostat kanseri hikayesi olan 40 yaşından büyük erkeklere ve aile hikayesi olmayan 50 yaşından büyük erkeklere erken tanı ve önleme amaçlı hekim kontrolü önerilmektedir.
- Kan ve Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar: 18 yaşın üzerinde ve cinsel olarak aktif kişilere bir uzmana başvurarak cinsel yolla bulaşabilen çeşitli hastalıklar için bilgi almaları ve doktorunun verdiği bilgiler doğrultusunda düzenli kontroller yapılması önerilmektedir.
- Osteoporoz / Kırık Riski Değerlendirilmesi: 65 yaş altında olup riskli grupta olan kişilere en az bir kere tarama, 65 yaş üstü tüm kişilere ise yılda bir kez osteoporoza karışı biyokimyasal testlerin yapılması önerilmektedir.
- Erişkinlerde Bağışıklama: Erişkinlerde aşı ile önlenebilir hastalıklardan korunma amaçlı olarak “Genişletilmiş Bağışıklama Programı” kapsamında aşı uygulamaları yapılması tavsiye edilmektedir.
Referanslar:
-
Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Toplum_Sagligi_Hizmetleri_ve_Egitim_Db/Dokumanlar/rehberler/psm_2019.pdf (Son erişim tarihi: 14.07.2021)